آموزشی

۷ خطای پرهزینه در طراحی مخزن و فیلتراسیون یونیت هیدرولیک

۷ خطای پرهزینه در طراحی مخزن و فیلتراسیون یونیت هیدرولیک

مقدمه

در طراحی یونیت‌های هیدرولیک، مخزن و سیستم فیلتراسیون نقش حیاتی دارند. شاید در ظاهر، یک مخزن روغن فقط محل ذخیره سیال باشد؛ اما در واقع، عملکرد کل سیستم به سلامت روغن وابسته است. مخزنی که درست طراحی شود، مانع آلودگی، کف، خلأ فشار و داغ شدن بیش از حد مدار می‌شود؛ و فیلتراسیونی که اصولی چیده شود، عمر پمپ و شیرها را چند برابر می‌کند. در این مقاله، ۷ اشتباه رایج و پرهزینه مهندسان، در طراحی مخزن و فیلتراسیون یونیت هیدرولیک بررسی می‌شود.


۱. انتخاب حجم نامناسب مخزن روغن

اشتباه: مخزن خیلی کوچک برای کاهش هزینه و فضا.

نتیجه: روغن فرصت خنک شدن و ته‌نشینی ذرات را پیدا نمی‌کند؛ باعث اورهیتینگ، کاویتاسیون پمپ و کاهش راندمان می‌شود.

راه‌حل: همیشه حجم روغن را حدود ۳ تا ۵ برابر مجموع دبی پمپ‌ها در دقیقه در نظر بگیر. این نسبت بسته به نوع مدار (پیوسته یا تناوبی) تنظیم شود.


۲. نبود تهویه و جدایش مناسب هوا و روغن

اشتباه: طراحی درب یکپارچه بدون Air Breather و بدون صفحه جداکننده جریان رفت و برگشت.

نتیجه: تشکیل کف، اکسیداسیون روغن، خرابی آب‌بندها و نویز زیاد.

راه‌حل: نصب تنفس‌گر فیلتر‌دار (Air Breather Filter) در بالاترین نقطه مخزن و افزودن صفحه فلزی جداکننده جریان بین مسیر ورودی و خروجی روغن برای کاهش تلاطم.


۳. قرار دادن فیلترها در محل اشتباه مدار

اشتباه: فقط یک فیلتر در خط برگشت نصب می‌شود و از فیلتر فشار یا مکش صرف‌نظر می‌شود.

نتیجه: ذرات معلق به پمپ و شیرها می‌رسند و موجب خرابی سریع.

راه‌حل:

  • قبل از پمپ: فیلتر مکش با سوراخ‌های بزرگ‌تر و مقاومت پایین.

  • بعد از پمپ: فیلتر فشار‌ِ ریزدانه با ظرفیت تحمل psi بالا.

  • در برگشت: فیلتر با دقت بالا (۱۰–۲۵ میکرون).

بهتر است فیلترها همگی قابل سرویس و تعویض باشند و در محل قابل‌دسترس نصب گردند.


۴. عدم رعایت کلاس تمیزی روغن طبق استاندارد ISO 4406

اشتباه: عدم توجه به کد تمیزی روغن و استفاده طولانی از یک فیلتر کثیف.

نتیجه: کاهش عمر قطعات تا ۶۰٪، افزایش اصطکاک داخلی و سایش.

راه‌حل:

کد تمیزی مناسب برای اکثر سیستم‌ها 18/16/13 یا پایین‌تر است. از گیج شاخص آلودگی روی فیلتر استفاده کن تا زمان تعویض دقیق مشخص شود.


۵. بی‌توجهی به طراحی لاین برگشت و آرام‌سازی جریان

اشتباه: لوله برگشتی روغن مستقیماً به نزدیک پمپ یا کف مخزن متصل است.

نتیجه: ورود حباب هوا به لاین مکش، کاویتاسیون و افت فشار.

راه‌حل: خروجی برگشت را به سمت مقابل ورودی پمپ و با زاویه حدود ۴۵ درجه در بالای سطح روغن قرار بده؛ نازل برگشت را مجهز به دیفیوزر کن تا تلاطم کاهش یابد.


۶. نبود سیستم تهویه و خنک‌کاری مؤثر

اشتباه: استفاده از مخزن بسته بدون کولینگ.

نتیجه: روغن به‌سرعت داغ شده، لزوجیت کاهش یافته و عملکرد سیستم ناپایدار می‌شود.

راه‌حل: طراحی مدار خنک‌کاری با مبدل حرارتی روغن–هوا یا روغن–آب با ظرفیت مناسب و افزودن سنسور دما برای پایش حرارتی مداوم.


۷. بی‌توجهی به نگهداری دوره‌ای فیلتر و مخزن

اشتباه: سرویس نکردن فیلترها و عدم تخلیه رسوبات پایین مخزن.

نتیجه: تجمع لجن و ذرات ریز، گرفتگی مسیرها و افت تدریجی دبی پمپ.

راه‌حل:

هر ۳ ماه یک‌بار سطح روغن، رنگ آن و افت فشار مدار را بررسی کن؛ هر ۶ ماه فیلترها را تعویض و کف مخزن را تمیز کن.


چک‌لیست طراحی سالم مخزن و فیلتراسیون

✅ نسبت حجم روغن به دبی پمپ رعایت شده

✅ وجود Air Breather و جداکننده جریان

✅ طراحی سه‌مرحله‌ای فیلتراسیون (مکش، فشار، برگشت)

✅ کنترل تمیزی روغن طبق ISO 4406

✅ نازل برگشت آرام‌ساز جریان

✅ استفاده از مبدل حرارتی مناسب

✅ برنامه سرویس دوره‌ای ثبت‌شده


سوالات متداول (FAQ)

۱. آیا لازم است برای هر یونیت کوچک هم از مبدل حرارتی استفاده شود؟

بله، حتی در پاورپک‌های کوچک با چرخه کاری متناوب، مبدل هواخنک ساده می‌تواند دمای روغن را در محدوده ایده‌آل نگه دارد.

۲. بهترین محل نصب فیلتر فشار کجاست؟

در خروجی پمپ و قبل از شیرهای کنترل، تا از ورود ذرات به بلوک شیر جلوگیری شود.

۳. اگر فیلتر برگشت زود کثیف می‌شود، مشکل از کجاست؟

احتمالاً کلاس تمیزی روغن پایین است یا کاویتاسیون در پمپ باعث ذرات فلزی اضافی شده؛ باید شاخص آلودگی روغن بررسی گردد.


نتیجه‌گیری

طراحی دقیق و نگهداری اصولی مخزن و فیلتراسیون یونیت هیدرولیک نه‌تنها از خرابی‌های پرهزینه جلوگیری می‌کند، بلکه زمان کارکرد بی‌عیب دستگاه‌ها را چند برابر می‌سازد. رعایت نکات فوق، هزینه نگهداری و مصرف قطعات را به حداقل می‌رساند و کیفیت عملکرد صنعتی را پایدار می‌کند.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *