راهنمای سریع آنالیز ارتعاش پمپ: حدود هشدار و اقدام اصلاحی
۱. چرا پایش ارتعاش پمپ حیاتی است؟
ارتعاش غیرطبیعی می‌تواند اولین هشدار برای بروز مشکلات مکانیکی یا هیدرولیکی باشد. اگر این هشدارها به موقع شناسایی شوند، شما می‌توانید:
از خرابی فوری یاتاقان‌ها و شافت جلوگیری کنید.
خسارت به ایمپلر، کوپلینگ یا سیستم انتقال نیرو را مهار کنید.
زمان توقف اضطراری خط تولید را به صفر نزدیک کنید.
۲. حدود هشدار ارتعاش بر اساس استاندارد ISO 10816
برای پمپ‌های صنعتی با سرعت بالا، حدود قابل قبول ارتعاش به‌صورت زیر است:
| وضعیت ارتعاش | دامنه ارتعاش (mm/s RMS) | اقدام پیشنهادی |
|---|---|---|
| عادی | 0 تا 4.5 | ادامه کار، پایش طبق برنامه دوره‌ای |
| هشدار | 4.5 تا 7.1 | بررسی ناهم‌محوری، روانکاری مناسب، بالانس |
| خطرناک | بیش از 7.1 | توقف فوری تجهیز و انجام عیب‌یابی کامل |
نکته: این حدود معمول است و باید با توجه به نوع پمپ، توان، و محل نصب اصلاح شود.
۳. شناسایی علائم طیفی رایج در آنالیز ارتعاش
آنالیز طیفی به کمک آنالایزر ارتعاش یا سنسور آنلاین، می‌تواند نوع خرابی را سریع نشان دهد:
ناهم‌محوری (Misalignment)
قله‌های عمده در فرکانس 1× و 2× دور موتور؛ اغلب همراه با دما‌ی غیرعادی کوپلینگ.
نامیزانی (Unbalance)
غالب انرژی ارتعاش متمرکز در فرکانس 1×؛ معمولاً به دلیل جرم اضافه یا سایش ایمپلر.
مشکل یاتاقان (Bearing Faults)
طیف نویزی و پیک‌های تصادفی در محدوده فرکانس بالا؛ گاهی همراه صدای خِش‌خش.
لقیمحوری (Looseness)
وجود هارمونیک‌های متعدد و پیک‌های نامنظم؛ اغلب به علت شل بودن پیچ‌های پایه یا فریم.
۴. اقدامات اصلاحی فوری
اگر دامنه ارتعاش وارد محدوده هشدار یا خطرناک شد:
با ابزار لیزر Alignment تراز شافت و کوپلینگ را اصلاح کنید.
ایمپلر و پروانه را از نظر بالانس و جرم اضافه بررسی کنید.
یاتاقان‌ها را با گریس یا روغن استاندارد و مقدار دقیق روانکاری کنید.
پیچ‌های پایه، بست‌ها و فریم پمپ را محکم کنید.
در صورت ادامه ارتعاش، بررسی هیدرولیکی (NPSH، جریان برگشتی) را انجام دهید.
۵. توصیه‌های نگهداری پیشگیرانه (Preventive Maintenance)
نصب سنسور ارتعاش دائمی بر روی پمپ‌های بحرانی.
تعریف حدود هشدار نرم‌افزاری در سیستم پایش.
ذخیره و مقایسه دوره‌ای رِکورد ارتعاش برای تشخیص روند خرابی.
آموزش تیم تعمیرات برای خواندن طیف ارتعاش و تشخیص علائم.