روغن هیدرولیک چیست و چه زمانی باید تعویض شود؟

مقدمه

در هر سیستم هیدرولیک، روغن هیدرولیک نقش حیاتی دارد. این سیال نه‌تنها وظیفه انتقال نیرو را بر عهده دارد، بلکه به روانکاری قطعات، کاهش سایش، خنک‌کاری و جلوگیری از زنگ‌زدگی نیز کمک می‌کند.

انتخاب روغن مناسب و تعویض به‌موقع آن می‌تواند عمر تجهیزات را چندین سال افزایش دهد و خرابی‌های پرهزینه را کاهش دهد.

روغن هیدرولیک چیست؟

روغن هیدرولیک یک مایع ویژه است که با فرمولاسیون خاص ساخته شده تا در فشارهای بالا و شرایط کاری سخت عملکرد پایدار داشته باشد.

وظایف اصلی روغن هیدرولیک عبارتند از:

1. انتقال نیرو بین اجزای سیستم

2. روانکاری پمپ‌ها، شیرها و سیلندرها

3. خنک‌کاری و جلوگیری از داغی بیش از حد

4. محافظت از قطعات در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی

5. سیل کردن (Sealing) برای جلوگیری از نشت فشار

انواع روغن هیدرولیک

1. روغن معدنی (Mineral Oils)

   • پرکاربردترین نوع، قیمت مناسب، سازگار با اکثر سیستم‌ها

   • نیاز به افزودنی‌های ضد سایش و ضد خوردگی

2. روغن سنتتیک (Synthetic Oils)

   • مقاومت بالا در دماهای شدید، پایداری طولانی‌تر

   • مناسب محیط‌های صنعتی سنگین یا فضای باز

3. روغن زیست‌تجزیه‌پذیر (Bio-Degradable)

   • مناسب صنایع غذایی و محیط‌زیست حساس

   • قیمت بالاتر و طول عمر کمتر نسبت به سنتتیک

چه زمانی باید روغن هیدرولیک را تعویض کنیم؟

🔹 زمان تعویض روغن بسته به نوع سیستم و شرایط کاری متفاوت است، اما معمولاً هر 2000 تا 4000 ساعت کارکرد یا سالانه باید بررسی و در صورت لزوم تعویض شود.

موارد زیر نشانه‌های نیاز به تعویض روغن هستند:

• تغییر رنگ روغن به تیره یا شیری

• بوی سوختگی یا نا‌مطبوع

• کاهش کارایی سیستم یا افزایش صدا

• وجود ذرات فلزی یا آلودگی در روغن

• افت فشار یا کنترل نامنظم عملگرها

💡 نکته حرفه‌ای: استفاده از تستر و آنالیز نمونه روغن می‌تواند زمان دقیق تعویض را مشخص کند.

نکات مهم در نگهداری روغن هیدرولیک

• از فیلترهای مناسب استفاده کنید و آنها را دوره‌ای تعویض کنید

• روغن را در شرایط بدون رطوبت و گردوغبار نگهداری کنید

• از مخلوط کردن روغن‌های متفاوت خودداری کنید

• هنگام اضافه‌کردن روغن، سیستم را بلافاصله تخلیه و تمیز کنید

تاثیر کیفیت روغن بر عمر دستگاه

تحقیقات نشان داده‌اند که ۷۰٪ خرابی‌های سیستم‌های هیدرولیک به دلیل آلودگی یا کیفیت پایین روغن رخ می‌دهد.

روغن نامرغوب باعث:

• افزایش اصطکاک و سایش

• کاهش راندمان پمپ و موتور

• ایجاد رسوبات و گرفتگی در شیرها

• افزایش دمای سیستم

جدول مرجع تعویض روغن هیدرولیک

سوالات متداول (FAQ)

۱. آیا می‌توان از روغن موتور به‌جای روغن هیدرولیک استفاده کرد؟

خیر، فرمولاسیون روغن موتور متفاوت است و باعث آسیب جدی به سیستم هیدرولیک می‌شود.

۲. آیا تغییر رنگ روغن همیشه به معنی خرابی است؟

نه، اما تغییر شدید رنگ همراه با بوی سوختگی نشانه آلودگی و استهلاک است.

۳. بهترین برند روغن هیدرولیک در ایران چیست؟

برندهای معتبر مانند شل، توتال، کاسترول و تولیدکنندگان داخلی معتبر گزینه‌های مناسبی هستند، به شرط اصالت کالا.

جمع‌بندی

روغن هیدرولیک قلب تپنده هر سیستم هیدرولیک است. نگهداری درست، انتخاب هوشمندانه و تعویض به‌موقع آن می‌تواند از خرابی‌های بزرگ جلوگیری کند و کارایی دستگاه را در سطح عالی نگه دارد.

اگر نیاز به مشاوره انتخاب روغن مناسب دارید، با کارشناسان پرشین هیدرولیک خراسان تماس بگیرید.