انتخاب و تعویض صحیح فیلتر در سیستم‌های هیدرولیک

مقدمه

سیستم‌های هیدرولیک در صنایع مختلف به دلیل حساسیت بالای اجزای داخلی خود، به شدت به کنترل آلودگی وابسته‌اند. یکی از مؤثرترین راهکارها برای افزایش عمر و راندمان تجهیزات، استفاده از فیلتر مناسب و تعویض به‌موقع آن است. در این مقاله، انواع فیلترها، نکات اساسی انتخاب فیلتر مناسب و مراحل اصولی تعویض آن به زبان ساده و تخصصی بررسی می‌شود.

چرا فیلتر در سیستم هیدرولیک حیاتی است؟

• جلوگیری از ورود ذرات آلاینده مانند ذرات فلزی، گرد و غبار، آب و …

• کاهش استهلاک قطعات حساس از جمله پمپ، سوپاپ، سیلندر و …

• پیشگیری از خرابی‌های احتمالی و افزایش طول عمر کل سیستم

• کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات

انواع فیلتر هیدرولیک

۱. فیلتر ورودی (Suction Filter):

• قبل از ورود روغن به پمپ نصب می‌شود

• هدف: جلوگیری از ورود ذرات درشت به پمپ

۲. فیلتر خط فشار (Pressure Line Filter):

• بعد از پمپ و روی خط فشار قرار می‌گیرد

• هدف: تصفیه روغن با دقت بالا قبل از رسیدن به اجزای حیاتی

3. فیلتر برگشت (Return Line Filter):

   • روی مسیر برگشت روغن به مخزن نصب می‌شود

   • هدف: جمع‌آوری کثیفی و ذرات تولیدشده در سیکل کاری

4. فیلتر هوا (Breather Filter):

   • روی دریچه تنفس مخزن قرار می‌گیرد

   • هدف: تصفیه هوا هنگام ورود و خروج از مخزن

راهنمای انتخاب فیلتر مناسب

۱. توجه به سایز (اندازه لوله و دبی عبوری):

• فیلتر باید قادر به تصفیه حجمی متناسب با جریان سیستم باشد (مثلاً برای دبی‌های بالای ۱۰۰ لیتر در دقیقه، فیلتر با سطح فعال و سطح فیلتراسیون بیشتر انتخاب شود).

۲. سطح فیلتراسیون (میکرون):

• درجه فیلتراسیون با واحد «میکرون» بیان می‌شود.

• هرچقدر عدد میکرون کمتر باشد، توانایی جذب ذرات ریزتر بالاتر است.

• فیلترهای حساس معمولاً بین ۵ تا ۱۰ میکرون هستند.

۳. جنس و کیفیت فیلتر:

• فیلترهای کاغذی، الیافی، فلزی و ترکیبی وجود دارد.

• برای محیط‌های صنعتی یا دمای بالا، فیلتر با تحمل حرارتی و مقاوم به روغن پیشنهاد می‌شود.

۴. نوع روغن هیدرولیک و شرایط کاری:

• روغن‌های با ویسکوزیته بالا نیاز به فیلتر با طراحی خاص دارند.

• در صورت وجود آلودگی زیاد محیط یا رطوبت بالا، فیلتر با ظرفیت جذب بیشتر مناسب‌تر است.

۵. توصیه سازنده سیستم:

• همیشه به توصیه‌های دفترچه راهنمای دستگاه یا سازنده سیستم دقت کنید.

زمان تعویض فیلتر هیدرولیک، چه موقع است؟

• کاهش محسوس دبی یا افزایش فشار در سیستم

• فعال شدن آلارم یا سنسور اختلاف فشار روی فیلتر

• توصیه‌های دوره‌ای سازنده (مثلاً هر ۵۰۰ ساعت کار یا هر ۶ ماه)

• تغییر رنگ یا کثیف‌شدن غیرطبیعی فیلتر

مراحل اصولی تعویض فیلتر هیدرولیک

1. خاموش کردن کامل سیستم و اطمینان از ایمنی

2. آزاد کردن فشار باقی‌مانده در سیستم

3. باز کردن درپوش یا پوسته فیلتر با ابزار مناسب

4. خارج کردن فیلتر قدیمی و بررسی آلودگی روی آن

5. تمیز کردن محل نصب فیلتر با دستمال یا اسپری بدون پرز

6. نصب فیلتر جدید و قرار دادن اورینگ (در صورت نیاز)

7. بستن مجدد درپوش و اطمینان از سفت بودن اتصالات

8. روشن کردن دستگاه و بررسی نشتی و کارکرد صحیح سیستم

نکات حرفه‌ای نگهداری فیلتر

• به هیچ عنوان از فیلتر کارکرده مجدداً استفاده نکنید.

• همیشه از فیلتر با شماره فنی معتبر و برندهای توصیه‌شده استفاده کنید.

• اگر محیط کاری آلوده است، دوره تعویض را کوتاه‌تر درنظر بگیرید.

• در خرید فیلتر به اصالت کالا و اطلاعات فنی روی بدنه دقت کنید.

نتیجه‌گیری و توصیه تخصصی

انتخاب و تعویض درست فیلتر، تصمیمی کوچک با اثری بزرگ بر طول عمر و سلامت سیستم‌های هیدرولیک است. بی‌توجهی به این موضوع، مستقیماً به کاهش راندمان، افزایش خرابی و هزینه‌های سنگین نگهداری منجر خواهد شد.