🛠️ شیرهای کنترل فشار و جریان: اشتباهات رایج نصاب‌ها
مقدمه
اگر با سیستم‌های هیدرولیک کار کرده‌اید، حتماً نام «شیر فشارشکن» و «شیر جریان‌شکن» را شنیده‌اید.
این دو جزء کوچک، یکی از بزرگ‌ترین دلایل خرابی، افت توان و حتی سوختن پمپ‌ها در یونیت‌هیدرولیک هستند.
نصب درست آن‌ها یعنی افزایش عمر کل سیستم؛ نصب نادرست یعنی نوسان فشار، لرزش جک و صداهای آزاردهنده.
در این مقاله یاد می‌گیریم ۵ اشتباه رایج نصاب‌ها را بشناسیم و با روش‌های ساده جلوی هزینه‌های پنهان را بگیریم.
🔹 بخش اول: نقش شیرهای کنترل فشار و جریان در سیستم
در مدارهای هیدرولیکی، «فشار» و «دبی» دو عامل اصلی حرکت و توان هستند.
شیر فشارشکن (Pressure Relief Valve): برای محدودکردن حداکثر فشار سیستم و جلوگیری از آسیب اجزاء.
شیر جریان‌شکن (Flow Control Valve): برای تنظیم سرعت جک‌ها و موتورها با کنترل دبی روغن.
در حقیقت، این دو شیر مانند دست و مغز سیستم هستند: یکی مراقب سلامت است، دیگری تصمیم‌گیر سرعت.
⚙️ بخش دوم: ۵ اشتباه رایج در نصب شیرهای فشار و جریان
۱. انتخاب اشتباه ناحیه نصب در مدار
بسیاری از نصاب‌ها شیر فشارشکن را بین پمپ و مخزن نصب می‌کنند، درحالی‌که باید قبل از ولوهای کنترلی و جک باشد تا فشار کل سیستم را ایمن نگه دارد.
✅ راهکار: همیشه فشارشکن اصلی را در خروجی پمپ و قبل از هر مدار کنترلی قرار دهید.
۲. تنظیم اولیه بدون گیج فشار
نصاب‌ها گاهی با «حدس» شیر را تنظیم می‌کنند. نتیجه؟ یا فشار سیستم پایین‌تر از نیاز است (حرکت کند جک) یا بالاتر از حد استاندارد (آسیب پمپ).
✅ راهکار: همیشه با گیج استاندارد و در شرایط واقعی عملکرد (دمای کاری و بار واقعی) فشار را تنظیم کنید.
۳. استفاده از تفلون و نوار آب‌بندی در مسیر فشار بالا
در رزوه‌های فشار بالا، استفاده از تفلون معمولی خطرناک است؛ ذرات تفلون می‌توانند وارد مسیر و سوراخ تنظیم شده شیر شوند.
✅ راهکار: فقط از واشرهای فلزی، اورینگ یا چسب‌های مخصوص خطوط هیدرولیک استفاده کنید.
۴. عدم هواگیری پس از نصب
اگر در خط فشار یا برگشت هوا باقی بماند، شیر نوسان کرده یا عملکرد قطع و وصل تند خواهد داشت.
✅ راهکار: پس از نصب شیر جدید، سیستم را در حالت سیرکولاسیون آزاد روشن کرده و چند دقیقه هواگیری کنید.
۵. قفل نکردن پیچ تنظیم پس از تنظیم نهایی
نصاب فشار را تنظیم می‌کند اما پیچ قفل‌کن را نمی‌بندد؛ در اثر ارتعاش، شیر از تنظیم خارج می‌شود.
✅ راهکار: همیشه پس از تنظیم، پیچ قفل‌کن را محکم کنید و در کارگاه‌های پرس یا ارتعاش‌زا، از شیرهای دارای مهره قفل‌دار استفاده کنید.
🔧 بخش سوم: تنظیم فشار درست؛ گام‌به‌گام
۱. پمپ را روشن کنید و مدار را به حالت بی‌باری ببرید.
۲. شیر را تا انتها در جهت عقربه ساعت ببندید.
۳. بار را به سیستم بدهید (مثلاً حرکت کامل جک).
۴. پیچ تنظیم را تا رسیدن به فشار مورد نیاز باز کنید.
۵. در این حالت فشار گیج را یادداشت و مهره قفل‌کن را ببندید.
💡 نکته: فشارشکن باید حدود ۱۰٪ بالاتر از فشار کاری مدار تنظیم شود تا فقط در شرایط خطر فعال شود.
🧩 بخش چهارم: خطاهای مخصوص شیر جریان‌شکن
✖️ بستن کامل شیر جریان بدون بای‌پس (Bypass)
بعضی کارگاه‌ها برای کاهش سرعت جک، شیر جریان را کاملاً می‌بندند.
نتیجه: فشار زیادی در مدار بالا می‌رود، پمپ داغ می‌شود و اورینگ‌ها می‌سوزند.
✅ راهکار: همیشه مسیر بای‌پس را باز بگذارید یا از شیر جریان دارای مسیر آزاد (compensated) استفاده کنید.
✖️ استفاده از روغن آلوده یا گران‌روی بالا
اگر روغن کثیف باشد، سوراخ تنظیم جریان خیلی زود بسته می‌شود و کنترل از بین می‌رود.
✅ راهکار: روغن تمیز و فیلتر طبق استاندارد ISO 4406 نگه دارید؛ هر ۱۰۰۰ ساعت تعویض کنید.
🧰 ابزارهای پیشنهادی برای نصاب‌ها
گیج فشار: ۰ تا ۲۵۰ بار با دقت ۱٪
آچار آلن با گشتاور دقیق
اورینگ هیدرولیک NBR مقاوم در برابر روغن‌معدنی
شیر نمونه‌گیری فشار (Test Point) برای بررسی تنظیمات بدون باز کردن مدار
🔗 لینک‌های مرتبط پیشنهادی
🧩 راهنمای جامع یونیت هیدرولیک (طراحی، انتخاب، نگهداری)
🧰 راهنمای انتخاب پمپ هیدرولیک برای خطوط تولید و پرس‌ها
📋 ۷ خطای پرهزینه در طراحی مخزن و فیلتراسیون یونیت هیدرولیک
دسته محصولات سایت:شیرهای هیدرولیک |شیر فشارشکن |شیر دستی ۳ لیور
🧠 سوالات متداول (FAQ)
۱. آیا می‌توان شیر فشارشکن را برای چند مدار مشترک استفاده کرد؟
🔸 خیر، هر مدار با فشار متفاوت باید شیر فشارشکن مخصوص خود را داشته باشد.
۲. اگر فشار سیستم بالاتر از حد تنظیم شده رفت، مشکل از چیست؟
🔸 احتمالاً مسیر تخلیه شیر گرفته یا فیلتر برگشت کثیف است؛ مسیر برگشت را چک کنید.
۳. شیر جریان‌شکن را در مسیر برگشت بگذاریم یا رفت؟
🔸 در کنترل سرعت جک بهتر است در مسیر رفت (supply) باشد، در کنترل سرعت برگشت در return line استفاده شود.
📞 جمع‌بندی و دعوت به اقدام (CTA)
نصاب‌های هیدرولیک اگر فقط این پنج اشتباه کوچک را برطرف کنند، تا ۴۰٪ خرابی مکانیکی کاهش و عمر پمپ‌ها دو برابر می‌شود.
برای انتخاب شیر مناسب یا عیب‌یابی فشار، با تیم فنی پرشین هیدرولیک خراسان تماس بگیرید.
📞 پشتیبانی 24/7: 09203187401
یا از صفحه تماس با ما بازدید کنید.